Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Forum dyskusyjne WTG GNIAZDO
Teraz jest 05 gru 2024, 05:03

Strefa czasowa: UTC + 1




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 10 ] 
Autor Wiadomość
PostNapisane: 21 sie 2021, 16:01 
Offline

Dołączył(a): 28 lut 2017, 07:45
Posty: 1927
Lokalizacja: Gdańsk
Witam.

Poeta, satyryk, przełom renesansu i baroku- mało komu znany w dzisiejszym wieku Wielkopolanin.
"Sulmo ojczyzną Nasona, moją Sulmierzyce. Lecz ja wierszokletą, a Naso był poetą".

Dziennik Poznański nr 145, 28.VI.1859.
https://polona.pl/item/dziennik-poznans ... AyMzgzOTU/

Str. 4- wiadomości miejscowe i potoczne.

Ostrów, 24 czerwca.
Przypomni sobie może niejeden z czytelników, że w roku 1837 powziął ks. Siwicki, ówczesny proboszcz w mieście Sulmierzycach, zamiar ze wszech miar chwalebny okazania jakiej trwałej czci publicznej Sebastyanowi Klonowiczowi, temu tak znakomitemu poecie polskiemu wieku XVI, w mieście jego rodzinnem Sulmierzycach. Pierwsze zabiegi ks. Siwickiego odniosły ten skutek, że w roku 1838 dnia 14 lutego zawiązał się we wsi Szczurach komitet, składający się z czterech czy pięciu z poświęcenia dla rzeczy rodzinnych znanych obywateli powiatu odolanowskiego, mający być odtąd organem i wykonawcą powziętego przez księdza Siwickiego zamiaru. Komitet ten uchwalił jednomyślnie, najprzód aby sprowadzić głaz ogromny polowy, z naszej ziemi rodzinnej dźwignęty i położyć go wśród miasta Sulmierzyc bez żadnej ogłady, z napisem wyrytym „Klonowiczowi”; po drugie, aby obok spoczywającego głazu wymurować skromny domek i zgromadzić fundusz dla jednego pracą i trudami znękanego starca nieskażonych obyczajów, rodaka Klonowicza, któryby niejako strzegł tego zabytku wdzięczności narodowej, i aby ten fundusz, domek i pomnik oddane były pod bezpośredni zarząd i dozór miasta Sulmierzyc. Zasób pieniężny, jakiego całe to przedsięwzięcie wymagało, obliczony mniej więcej na 8000 złp. miał wpłynąć ze składek publicznych; liczono bowiem z pewnością na to, że nie uchyli się żaden, w którego sercu nie wygasła jeszcze cześć dla przodków naszych pod jakimkolwiek bądź względem wielce zasłużonych, a który w takim znajduje się stanie, że nie trudno mu przyjdzie przyczynić się do składek datkiem zamożności swojej odpowiednim. Atoli nadzieja ta ziściła się w zbyt małej tylko części, albowiem w przeciągu 7miu lat, to jest od r 1838 do 1845 zebrał komitet rzeczony na wytknięty sobie cel tylko 600 złp.
Nie wiemy, co mogło być główną przyczyną tego tak niepomyślnego wypadku składek, czy niemożność materyalna ludności polskiej, czy oziębłość jej w tym razie, czy też zbyt słabe obudzenie jej chęci przez członków komitet składających. Również nie wiemy, czy komitet ten istnieje jeszcze, zastąpiony może przez członków nowych na miejscu tych, którzy w tym czasie zmarli, czy jeszcze jest czynnym, lub czy zaniechawszy przedsięwzięcia swego, tak mało plonującego, już dawno się rozwiązał. Żałujemy bardzo, że pomysł ks. Siwickiego tak mało obudził interesu. Miałbyż dla tego już zupełnie być zaniechanym? Nam się zdaje, że pomysł ten powinien być na nowo i to z daleko większą skrzętnością podjęty. Wypada tylko, ażeby ile możności z Sulmierzyc samych wyszło początkowanie tego. To co już dawno ogłoszono i po części zaczęto, stało się teraz niejako rzeczą honorową, która cały powiat odolanowski a najbardziej mieszkańców Sulmierzyc obchodzić powinna. Dzieło w początku swym przerwane zdaje się, że robi nam teraz cierpkie wyrzuty i domaga się niezwłocznego dokonania swego.
Autor Flisa, Worka Judaszowego, tudzież poematów łacińskich Victoria deorum i Roxolania, mąż światły, miłujący nade wszystko prawdę, gorliwy i nieodstępny zwolennik cnoty, doznał za życia pełno goryczy i cierpień. W domu dokuczała mu niegodziwa żona, za domem ścigali go prześladowcy i oszczercy. Ledwo że nie był wygnany z kraju za to, że się nie chciał stosować do zepsutego świata, ale owszem poważył się strofować go, karcić ostrem swem piórem i własnym naprawić go chciał przykładem, że narodowi swemu otwierał oczy na złe, co mu z nie jednej tylko strony zagrażało. Z czasem, acz sam nie zawinił, przyszedł Klonowicz do takiej nędzy, że w szpitalu św. Łazarza w Lublinie, opuszczony od wszystkich, w najopłakańszym stanie życie zakończył, nie zyskawszy u współczesnych ani żalu przy zgonie, ani zasłużonej za życia sławy. Imię jego w ciągu wieków przygłuchło. Dopiero w wieku naszym, gdy prawdziwa krytyka wzięła pod sumienny rozbiór dzieła i pisarzy dawnych, poznano się zaraz na Klonowiczu i przyznano mu to wysokie stanowisko, jakie mu się w dziejach oświaty i piśmiennictwa naszego słusznie należy. Ziściło się zatem, co Klonowicz w jednem z dzieł swoich Victoria deorum sam o sobie przepowiedział, że dopiero może nad jego popiołami zabrzmi pochwała i późna sprawiedliwość myślom jego oddana będzie. Do oddania mu tej sprawiedliwości i my także, najbliżsi Klonowicza rodacy, przyczynić się powinniśmy wedle sił a możności naszej.
Nie podlega to już wątpliwości, że Sebastyan Klonowicz urodził się w mieście Sulmierzycach, położonem w powiecie naszym, a nie we wsi tegoż nazwiska, znajdującej się w teraźniejszem Królestwie Polskiem, w powiecie piotrkowskim, jak to niegdyś twierdził W. A. Maciejowski w rozprawie o Klonowiczu, umieszczonej w Orędowniku Naukowym z roku 1843 nr. 26 i 27. Z badań w tym celu we wsi Sulmierzycach czynionych wykazało się, że tam nietylko dowody piśmienne, ale nawet żadne podanie o Klonowiczu nie istnieje, gdy tymczasem w Sulmierzycach naszych krąży podanie ciągłe i stateczne, że Sebastyan Klonowicz był synem wójta tutejszego, że oddany na nauki do Krakowa, już więcej do rodzinnego domu nie wrócił, że później był burmistrzem gdzieś za Warszawą, i że na starość umarł w nędzy wzrok utraciwszy. Dotąd pokazują w mieście Sulmierzycach nawet miejsce, gdzie stał dom, w którym się Klonowicz urodził; miejsce to do dnia dzisiejszego puste, pod nazwą woleństwa, czyli wójtostwa, należy teraz do probostwa sulmierzyckiego. Zresztą to, co W. A. Maciejowski w przytoczonej już rozprawie utrzymywał, sprostował później w Piśmiennictwie Polskiem tom I str 530, gdzie przyznaje już stanowczo, że Sulmierzyce Wielkopolskie, w powiecie odolanowskim, na pograniczu Szląska położone, są miastem rodzinnem Klonowicza. Tak więc sława rodzinności Sebastyana Klonowicza spływa niezaprzeczenie na Sulmierzyce w powiecie naszym położone. Nie wątpimy wcale, że mieszkańcy Sulmierzyc sławę tę cenić umieją, i że byli i są zawsze gotowi okazać to odpowiednim uznania i wdzięczności swojej objawem.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sebastian_Fabian_Klonowic

https://www.csw2020.com.pl/biogram/seba ... klonowicz/

Obrazek

Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 05 mar 2022, 19:01 
Offline

Dołączył(a): 22 lut 2022, 14:05
Posty: 252
Na Łazarzu jest ulica Klonowica:
https://www.lazarz.pl/?id=2&nr=6094

Kiedyś przy ulicach upamiętniających postaci historyczne były tabliczki z biogramem. Teraz tez czasem bywają, ale tam chyba niestety nie.

_________________

- Kamil


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 06 mar 2022, 12:25 
Offline

Dołączył(a): 28 lut 2017, 07:45
Posty: 1927
Lokalizacja: Gdańsk
Witam.

W Gdańsku, a konkretnie w dzielnicy Wrzeszczu, Klonowicz również jest patronem jednej z ulic.
I mimo, że poeta wpisał się w pewien sposób w gdańskie dzieje utworem "Flis", brak tabliczki z jego biogramem.

http://www.garnek.pl/grochal/9694947/pa ... -sebastian

Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 06 mar 2022, 12:48 
Offline

Dołączył(a): 22 lut 2022, 14:05
Posty: 252
Dziękuję za info. W Gdańsku ulica Klonowicza, a w Poznaniu Klonowica - wymowny przykład różnic w wymowie, także nazwisk, w gwarze wielkopolskiej.

Tak, pamiętam w Poznaniu tabliczki patronek i patronów ulic na blasze, z czarnym tłem i pomarańczowym portretem w tondzie. Dużo trwalsze i bardziej czytelne niż obecne, a i tych mamy mało.

_________________

- Kamil


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 06 mar 2022, 13:52 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 10 paź 2007, 08:22
Posty: 2668
Lokalizacja: Poznan
Nazwe ulicy Klonowicza zmieniono chyba w latach 1990-2000 na Klonowica.
To moja dzielnica i niedalekie sasiedztwo. Jaka przyczyna zmiany niestety nie wiem.
Zmieniono takze nazwisko w nazwie szkoly. Ciekawe bo w innych miastach obowiazuje nazwisko Klonowicz w nazwach ulic itp.
Tylko urzednicy poznanscy w UM trudniacy sie nazewnictwem ulic moga wyjasnic te zupelnie niepotrzebna zmiane, ktora darmowa nie byla, tablice uliczne, szkolne, dowody osobiste itp. itd. zmiany w dokumentach roznego rodzaju.....

_________________
Hania
___________________________
Poszukuje aktu urodzenia Franciszek Thym, Tym, Timm, Timme, Thiem urodzony przed 1780 rokiem, zawod:młynarz

Haplogrupa V

Magiczne slowa: Prosze, Dziekuje, Przepraszam


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 06 mar 2022, 14:15 
Offline

Dołączył(a): 22 lut 2022, 14:05
Posty: 252
W "Poradniku Językowym" nr 8/2001 w dziale "Informacje o korespondencji prezydium Rady Języka Polskiego od 16 maja 2000 roku do 5 grudnia 2000 roku" znalazłem następujący fragment:

Ulica Sebastiana Fabiana Klonowica

Urząd Miejski w Radomiu zwrócił się do Rady z prośbą o wyjaśnienie wątpliwości związanych z formą nazwiska renesansowego poety, który jest patronem jednej z ulic w mieście. Od 40 lat bowiem istnieje ulica Klonowicza, tymczasem współczesne wydawnictwa notują to nazwisko w postaci Klonowic. Oto znaczne fragmenty odpowiedzi przewodniczącego Rady: Poeta renesansowy Sebastian Fabian Klonowic drukował swoje utwory z taką właśnie formą nazwiska na okładce. Było to zgodne z ówczesną normą językową, według której nazwiska ojcowskie tworzyło się przyrostkiem -ic. Ojciec poety, pochodzący z Wielkopolski, nazywał się Klon, on podpisywał się więc Klonowic. W XVII wieku ten dawny przyrostek -ic został zastąpiony przez przyrostek -icz, zapożyczony z języka ruskiego (czyli według dawniejszego nazewnictwa — z ukraińskiego). W późniejszych wiekach zmieniono więc formę nazwisk zakończonych na -ic, tworząc z nich nazwiska zakończone na -icz. Być może sądzono, niesłusznie oczywiście, że zakończenie -ic jest wynikiem tzw. mazurzenia, procesu gwarowego, obcego językowi literackiemu. Tak więc np. w wieku XIX, począwszy od notatki bibliograficznej w „Słowniku języka polskiego” Bogumiła Lindego, aż po utwory J.I. Kraszewskiego, spotykamy się z formą: Sebastian Klonowicz. Uczeni literaturoznawcy dwudziestego wieku powrócili jednak do pierwotnej, oryginalnej formy: Sebastian Klonowic i tylko taka jest zapisywana w encyklopediach, słownikach biograficznych. Nie podaje się w nich jako obocznej formy Klonowicz. Ten długi wywód historycznojęzykowy pozwala na sformułowanie następującego zalecenia: jeśli zmiana nazwy ulicy z Klonowicza na Klonowica nie wiązałaby się ze znacznymi perturbacjami administracyjnymi i dużymi kosztami, to należy jej dokonać. Nazwa: ulica Sebastiana Fabiana Klonowica jest bowiem o wiele lepiej umotywowana niż ul. Sebastiana Fabiana Klonowicza. Przy okazji wyrażam podziękowanie Wydziałowi Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Miejskiego w Radomiu za dbałość o poprawną formę językową nazw topograficznych. Mam nadzieję, że troska o kulturę języka towarzyszy wszystkim pracom Wydziału.

_________________

- Kamil


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 06 mar 2022, 14:28 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 10 paź 2007, 08:22
Posty: 2668
Lokalizacja: Poznan
No jak Rada Miasta postanowila w Radomiu to i Rada Miasta postanowila w Poznaniu.
Zdaje sie, ze nie podobala sie koncowka ".....icz" z wiadomych powodow:
"....zapozyczony z jezyka ruskiego".

Dziekuje za wyjasnienie.

_________________
Hania
___________________________
Poszukuje aktu urodzenia Franciszek Thym, Tym, Timm, Timme, Thiem urodzony przed 1780 rokiem, zawod:młynarz

Haplogrupa V

Magiczne slowa: Prosze, Dziekuje, Przepraszam


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 06 mar 2022, 14:33 
Offline

Dołączył(a): 22 lut 2022, 14:05
Posty: 252
Język ruski to nie język rosyjski. Choć może niektórym się wszystko kojarzyć.

_________________

- Kamil


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 06 mar 2022, 14:52 
Offline

Dołączył(a): 27 lut 2010, 13:15
Posty: 1156
W Łodzi jest ulica ,która 16 razy zmieniała nazwę , bo włodzarze miasta po prostu nie mają się czym zająć .
To Polska właśnie .

Świetny skecz Kabaretu Moralnego Niepokoju : Turysta w Warszawie .


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 06 mar 2022, 16:37 
Offline

Dołączył(a): 22 lut 2022, 14:05
Posty: 252
W każdym razie w tekście z "Dziennika Poznańskiego" zacytowanym przez Małgorzatę, a także na wklejonym przez nią dziewiętnastowiecznym portrecie występuje jako Klonowicz. Ale eksperci z RJP mieli rację co do formy nazwiska. Da porównania wydania Flisa z 1603 (po lewej) i 1862 (po prawej):

Obrazek

Tu inne dzieła Klonowica na serwisie Polona

A już zupełnie na marginesie, na udostępnionym w wikipedii portrecie pochodzącym z Pamiętnika Sandomierskiego Klonowic bardzo przypomina mi Ryśka Riedla :wink:

Obrazek

_________________

- Kamil


Góra
 Zobacz profil  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 10 ] 

Strefa czasowa: UTC + 1


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 4 gości


Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów

Szukaj:
Skocz do:  
POWERED_BY
Przyjazne użytkownikom polskie wsparcie phpBB3 - phpBB3.PL