witam,
życzę miłej lektury.
Wyprawa mołdawska - nie stawili się na wyprawę...
Konfiskation majątków - tylko Wielkopolska
http://pther.net/PDF/Rocznik_PTHer/Rocz ... 0-803X.pdfWybrani uczestnicy wyprawy mołdawskiej według listy konfiskat z 1497 roku..
Wielkopolska.
Andrzej Wolicki h. Doliwa
7 IX 1497 r., w obozie na ziemi mołdawskiej w pobliżu miasta Tarasowcze, otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:
— Jana Klunowskiego, plebana w Nowym Mieście, w pow. poznańskim, Wojciecha Komorskiego zwanego Dzień Dobry w pow. pyzdrskim, Katarzyny Bobrowskiej, wdowy po Naczku,i syna jej Andrzeja, także oprawy Olechny Sieroszewskiej tamże w pow. kaliskim.
Pisał się z Wolicy w pow. pyzdrskim, woj. kaliskie, Wielkopolska. W 1507 r. Występuje Wojciech Wolicki z Wolicy w pow pyzdrskim, który swej żonie Katarzynie, córce zm. Zygmunta Szołdrskiego zapisał 200 grzywien posagu na sumach nabytych z zastrzeżeniem prawa odkupu w Gogolewie od Hieronima Rozdrażewskiego. Wojciech ten był zapewne krewnym Andrzeja.
Piotr Opaliński h. Łodzia, sędzia poznański
8 IX 1497 r., w obozie w pobliżu dworu Hadir, otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:
— Michała Słupskiego, także zastawu Małgorzaty Ligińskiej, który posiadała w Wygnańczycach i (Telewiczach), także Andrzeja Herolta i brata jego, sołtysów w Przyczynie, Wincentego z Tarszczyc Kos i Jerzego stamtąd, Mikołaja Nycza Sokołowskiego, Jana Kwaśnego z Poświętnego,księdza Mikołaja Otuskiego, Marcina Kosickiego, Jana Kokosińskiego, także Szlacheckiego Wszczonowa, wreszcie Augustyna Tomickiego z Tomic i Mikołaja Rzepki ze Skroby
w ziemiach Wielkopolski.
Chorąży kaliski 23 V 1477–5 III 1478, chorąży poznański 24 III 1478–17 III 1487, sędzia ziemski poznański 31 III 1487–9 VI 1506, kasztelan lędzki 6 IX 1503–24 IX 1505 r. Zm. Po 9 VI 1506, a przed 15 III 1507 r.
Pisał się od miejscowości dziedzicznej Opalenicy w Wielkopolsce. Był synem Piotra z Opalenicy i Bnina (pow. pyzdrski), kasztelana santockiego (zm. w 1466 r.), i Małgorzaty Borkówny z Włoszakowic i Gryżyny. Piotr miał dwóch braci: Jana (młodo zmarłego) i młodszego Mikołaja(żoną jego była Barbara Zbąska h. Nałęcz, siostra żony Piotra) oraz jedną siostrę — Zofię (żonę Marcina Zbąskiego h. Nałęcz, brata Anny i Barbary, później żonę Jana Turka Łąckiego h. Korzbok).
Stryjowie Piotra Opalińskiego: Maciej z Bnina zwany Mosińskim i Piotr z Bnina, biskup kujawski (zm. w 1493), mieli wielkie wpływy w państwie. Opaliński był żonaty z Anną, córką podkomorzego poznańskiego Stanisława Zbąskiego h. Nałęcz, wnuczką Abrahama. Z dzieci Opalińskiego znamy córki: Katarzynę, żonę Macieja Czarnkowskiego h. Nałęcz, Annę, żonę Feliksa
Nieparckiego, Magdalenę, żonę Krzysztofa Zaręby, i Reginę, żonę Mikołaja Obornickiego,oraz synów: Piotra (kasztelana gnieźnieńskiego), Łukasza, Sebastiana, Jana (krajczego koronnego),wreszcie Macieja, ojca późniejszego marszałka koronnego Andrzeja, po którym poszła starsza z dwóch głównych linii Opalińskich.Majątek: po podziale w 1481 r. Piotr otrzymal pięć wsi i trzecią część Włoszakowic, ponadto znaczną część dóbr użytkował wspólnie z bratem Mikołajem, pod koniec życia majątek Piotra obejmował jedenaście wsi. W 1483 r. Piotr i Mikołaj Opalińscy zaspokoili roszczenia swojej matki do posagu i wiana z dóbr zapisanych jej przez ich ojca, która wówczas powtórnie wyszła za mąż. W 1511 r., kiedy obaj już nie żyli, a Małgorzata po raz kolejny była wdową, prawo do wsi,które otrzymała od swych synów, przekazała swym wnukom.
Uczestnikiem wyprawy mołdawskiej był też brat Piotra Opalińskiego — Mikołaj, także nagrodzony konfiskatą.
Jan Grzymała h. Grzymała, dworzanin
8 IX 1497 r., w obozie w pobliżu dworu Hadir, otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:
— księdza Tomasza Radolińskiego, plebana w Lisowie, w Radolinie w pow. konińskim, Bartłomieja
Grzymały z Panienki tamże i Graboszewo, Janusza z Młodziejowic tamże i w pow.pyzdrskim, Jana i Marcina w Panience w pow. kościańskim, Jadwigi Sroczyńskiej w Sroczynie i Barkowie w pow. gnieźnieńskim i w Zielonce w pow. poznańskim i wszystkie inne dobra,które posiadają oni w ziemiach Wielkopolski.
Pokojowiec króla w 1497 r., wójt w Rozdrażewie w 1505 r. Zm. po 1505, a przed 1515 r.
Jan Grzymała pisał się z Panienki (pod Książem). Był synem Jana Grzymały z Kościanek,
Paruszewa, Panienki (1428–1464), wnukiem Mikołaja Grzymały z Uścięcina. Adam Szweda utożsamia ojca Jana z Janem Grzymałą Paruszewskim, krajczym arcybiskupa Wincentego Kota w 1444 r. Z rodzeństwa Jana młodszego znamy Mikołaja (wiceburgrabia poznański w 1488 r.;
zm. 1505/1509; dwukrotnie żonaty: 1. z Małgorzatą z Jurzykowa — dziś Jerzykowo w pow. gnieźnieńskim,
2. z Jadwigą, córką Tomasza Sroczyńskiego), Bartłomieja (Bartosza, zm. 1507 r., żonaty
z Anną z Graboszewa), Marcina (zm. 1515 r., żonaty z Katarzyną Chwalibogowską) i Barbarę
(zm. po 1505 r., żonę Jana Wysławskiego), mieszkającą z mężem w Gnieźnie — córka Barbary
wyszła za mąż za mieszczanina gnieźnieńskiego Macieja Złotka. Nie znamy żony Jana Grzymały.
Jedynym jego dzieckiem była córka Anna, która wystąpiła w źr. w 1515 r. ze stryjami: Marcinem
(najmłodszy brat Jana) i Piotrem (stryj stryjeczny Anny), gdzie Jan jest wymieniony jako zmarły.
Majątek Jana: po podziale z braćmi dziedziczył część Panienki (w 1474 r. wyzbył się jej, lecz
zapewne ponownie ją wykupił, bo jest tam nadal notowany), od 1505 r. posiadał też wójtostwo
w Rozdrażewie. O dobra nadane w 1497 r. prawdopodobnie nie ubiegał się. A. Szweda twierdzi,
że Jan, starając się o taki zapis, miał na uwadze ochronę majątku rodziny przed obcymi.
Ambroży Pampowski h. Poronia, wojewoda sieradzki
8 IX 1497 r., w obozie w pobliżu dworu Hadir, otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:
— oprawy Doroty Koniecpolskiej, wdowy po Przedborze–Nowopole, Krastów w ziemi sieradzkiej
i pow. radomszczańskim, dóbr Ruchocin Michała Ruchockiego w pow. gnieźnieńskim
oraz Kiszewy i Ogorzelczyn jego żony Agnieszki w pow. konińskim, Stanisława Gruszczyńskiego,
prepozyta kaliskiego w pow. kaliskim, Apolonii, Elżbiety i Jadwigi, córek zmarłego
Mikołaja Bronikowskiego w ziemi wschowskiej, Moraczewo Wawrzyńca Moraczewskiego
w pow. kościańskim, wreszcie dóbr Jana i Wojciecha Naczków, Bodzęty ze Skąpego, Andrzeja
Grzybowskiego także stamtąd i Grzybowa w ziemiach Wielkopolski.
Pisarz kancelarii królewskiej 1469–1472, 1484, krajczy dworu królewiczów 1473–1480; chorąży
nadworny 8 I 1480–V 1484; pisarz kaliski 1480 (wspomniany tylko raz z tym tytułem następca
na tym urzędzie Wojciech Miaskowski od 6 XI 1490 r.), stolnik poznański 1480–1484,
krajczy nadworny 9 XI 1484–7 VI 1493, cześnik nadworny, kasztelan rozpierski 11 I 1487–
21 IX 1494, wojewoda sieradzki 3 XI 1494–22 VIII 1510, starosta średzki 1484–1509, pyz-drski 1485–1491, kolski 1487–1488, koniński 1485–1496, łęczycki 8 I 1496–18 X 1499,
starosta generalny Wielkopolski 8 X 1498–20 IX 1504, malborski od 13 VI 1504 do śmierci
w 1510. Zm. po 22 VIII 1510, a przed 9 IX 1510 wiadomość dotarła do króla, pogrzeb 4 XI 1510.
Pośród autorów, w których pracach odnajdziemy osobę Ambrożego Pampowskiego wymienię
Ludwika Finkla, Fryderyka Papée, Karola Górskiego, Antoniego Gąsiorowskiego,
Irenę Sułkowską–Kurasiową oraz Stanisława Kozierowskiego, który jednak błędnie wywodził
rodzinę Pampowskich wraz z ich współrodowcami h. Poronia z obcych rodów szlacheckich, które
w XIV w. osiedliły się na terenie Polski. Autorem wyczerpującej biografii Ambrożego Pampowskiego
jest Jacek Wiesiołowski, on też przedstawił dokładną analizę ustaleń co do herbu rodziny Pampowskich.
Ambroży Pampowski był starszym synem Jana (ur. ok. 1420 z ojca Pielgrzyma i matki Małgorzaty Krzekotowskiej, zmarłego w 1475/1476 r.), właściciela części Pępowa, Pępówka i Krzekotowic w pow. kościańskim, później komandora joanitów poznańskich i nieznanej z imienia Kotwiczówny Dłuskiej ze Starego Długiego w ziemi wschowskiej223.
Pampowski dwukrotnie wstępował w związek małżeński:
1. w 1484 r. z Zofią z Dębna (zm. 28 X 1493 r.), dzieci z tego małżeństwa to: Zofia (ur. ok.1485, żona Jana Oporowskiego, kasztelana kruszwickiego, później wojewody brzeskokujawskiego),
Anna (ur. ok. 1486/1487, zm. I 1519, żona Mikołaja Kretkowskiego wojewody brzeskokujawskiego),Jan (ur. 14 III 1489, zm. 1522, starosta średzki, skarszewski, sobowidzki, mąż Anny Brudzewskiej zm. po 1528 r.), Małgorzata (ur. 12 IX 1490, zm. 17 IX 1505 w czasie zarazy)i Barbara (ur. 24 IV 1492, zm. 1498)
2. 20 II 1495 r. ożenił się z Anną z Grodźca (zm. w czasie zarazy 30 VIII 1505 r.), dziećmi
z drugiego małżeństwa były: Katarzyna (ur. 3 VIII 1496, zm. przed 1534, od 1512 żona Jana
Kościeleckiego, wojewody łęczyckiego), Barbara (ur. 21 XII 1498, zm. ok. 1547, od 1515 żona
Piotra Potulickiego, od 1519 Sędziwoja Czarnkowskiego kasztelana przemęckiego), Bogumiła
(ur. 13 IV 1500, zm. 2 VIII 1505 w czasie zarazy), Dorota (ur. 4 II 1502, zm. 23 IV 1503), Anna
(ur. 4 VI 1503, zm. 31 VII 1505 w czasie zarazy).
Ambroży należał do zaufanych współpracowników króla Jana Olbrachta (był przy królu nawet w Lewoczy). W 1502 r. król Aleksander Jagiellończyk zatwierdził wyrok komisarzy, którzy przysądzili Ambrożemu Pampowskiemu, wojewodzie sieradzkiemu i staroście łęczyckiemu, dobra Poniec (prawo do starania się o nie z powodu niestawienictwa właścicieli na wyprawę wojenną
uzyskał Ambroży w 1498 r.)który stał się podstawą jego majątku. Pod koniec jego życia
zgromadził pokaźną fortunę. Jej podziału dokonały dzieci Ambrożego w 1540 r.
Piotr Ocieski h. Jastrzębiec
8 IX 1497 r., w obozie w pobliżu dworu Hadir, otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:
— Jakuba Goruńskiego i Wojciecha Gołaskiego w ziemiach Wielkopolski.
Piotr pisał się od miejscowości Ocieszyn koło Poznania. Był jednym z siedmiu synów Maciejaz Ocieszyna. Bratem jego był Mikołaj Ocieski (koniuszy nadworny i starosta kościański,zm. bezpotomnie po 30 III 1516 r.) a także Rafał (mąż bliżej nieznanej Zofii, zm. w 1538 r.,protoplasta małopolskiej rodziny Ocieskich). Piotr prawdopodobnie dwukrotnie się żenił:
1. w 1519 r. z Katarzyną, córką Mikołaja Wierzbieńskiego i 2. w 1536 r. z Katarzyną, córką Mikołaja
Trzebieńskiego. Był ojcem trzech córek: Barbary, żony Tomasza Kiszewskiego, Katarzyny żony Macieja Ujejskiego, i Itamiły, żony Piotra Zielęckiego. Na temat Piotra mamy też informację,że był poborcą ceł w Wielkopolsce w latach 1513–1518. W 1519 r. złożył sprawozdanie i spłacił należności z komór celnych w Międzyrzeczu, Babimoście, Kębłowie i Zbąszyniu z lat1513–1518 i król mianował go przełożonym komór celnych w Międzyrzeczu. Jego bratankiem był Jan Ocieski, w 1527 r. dworzanin Szydłowieckich, pisarz ziemski krakowski, potem podkomorzy
krakowski.
Jan z Szamotuł h. Nałęcz, wojewoda poznański
11 IX 1497 r., w obozie w pobliżu dworu Hadir, otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:
— Kaspra Zaborowskiego, Jana Żerkowskiego, burgrabiego kcyńskiego, Jana Wyciaszkowskiego,
Michała Żegowskiego w pow. poznańskim, pyzdrskim i kcyńskim.
Kasztelan gnieźnieński 9 X 1479–29 V 1481, wojewoda kaliski 2 II 1482–4 I 1494, poznański
17 IX 1494–29 IX 1497, zm. przed 18 IV 1499.
Jan z Szamotuł w Wielkopolsce był synem Jana (zm. przed 1449 r.) i Jadwigi Miłosławskiej h. Doliwa, córki Tomisława z Miłosławia, a wnukiem Dobrogosta (kasztelan poznański, starosta generalny Wielkopolski) i Elżbiety z Goraja. Bratem jego był Jan młodszy (zm. w 1462 r.)i prawdopodobnie Wincenty, a siostrami rodzonymi Elżbieta i Beata, przyrodnią zaś Anna. Bratem stryjecznym Jana był Andrzej z Szamotuł — syn Piotra z Szamotuł, z którym Jan pozostawał w konflikcie (Andrzej też uczestniczył w wyprawie mołdawskiej). Jan dwukrotnie wstępował
w związek małżeński: 1. z Anną, córką Mikołaja Bnińskiego h. Łodzia ze Stęszewa; z małżeństwa
tego znamy córkę Katarzynę, żonę kasztelana kruszwickiego Mikołaja Kościeleckiego h. Ogończyk;
2. z Elżbietą (przed 1473 r.), córką podstolego brzeskiego Andrzeja Warzymowskiego h.Pomian (z Kujaw);
z potomstwa z tego związku znamy syna Wincentego.
Jan należał do bliskich współpracowników króla Jana Olbrachta. Zmarł być może już w trakcie
wyprawy mołdawskiej, aczkolwiek bardziej prawdopodobne, że wkrótce po niej. Jego majątek
stanowiła połowa klucza szamotulskiego oraz połowa Turobina w ziemi chełmskiej, a także część
Kaźmierza (na pd. od Szamotuł) z kluczem wsi, które rodzeństwo Szamotulskich otrzymało w zamian
za sprzedane przez ich dziada dobra miłosławskie.
Jan Polak Karnkowski h. Junosza3, starota generalny Księstwa Głogowskiego
11 IX 1497 r., w obozie w pobliżu dworu Hadir, otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:
— magistra Jana Szlabersdorfa, komandora joanitów zakonu Jerozolimskiego w Łagowie, wsie:
Templewo, Żarzyn, Langopol, Boryszyn w ziemi wielkopolskiej.
Hetman zaciężnych, generalny starosta głogowski 1491–1498, kasztelan lędzki 16 IV 1501–
3 II 1502, kasztelan gnieźnieński 3 II 1502–7 VI 1503, burgrabia krakowski od 16 IV1501–7 VI 1503, starosta międzyrzecki od 1502 r. Zm. 7 VI 1503 r.
Pisał się z Karnkowa, miejscowości dziedzicznej leżącej w ziemi dobrzyńskiej, z której pisał
się także jego ojciec — rajca krakowski i rotmistrz królewski Jan z Druszny i Karnkowa również
zwany Polakiem.
Zdecydowany zwolennik króla Jana Olbrachta. Król po dokonaniu zwrotu Księstwa Głogowskiego
Władysławowi w 1498 r. nagrodził Karnkowskiego nadaniem zamku i miasta Koło z przyległościami
w Wielkopolsce oraz urzędu kasztelana lędzkiego. Karnkowski skorzystał z prawa
do starania się o dobra przyznane w wyprawie mołdawskiej. Prawdopodobnie były w jego
rękach do jego śmierci. Pomagał w karierze swojemu bratankowi Janowi Karnkowskiemu (był jego opiekunem, często nagradzany nadaniami wspólnie z nim). Jan Polak Karnkowski zmarł bezpotomnie i został pochowany w kościele Dominikanów w Krakowie, gdzie tenże bratanek wystawił mu pomnik. Bracia: Jan — sędzia dobrzyński i Stanisław oraz Jan - bratanek, syn Mikołaja, także brata Jana Polaka, wówczas pisarz kancelarii królewskiej, również brali udział
w wyprawie mołdawskiej.
Sobiesław Szybkowski uważa, że Jan Polak Karnkowski nie piastował urzędu skarbnika inowrocławskiego.
Autor ten staje po stronie A. Bonieckiego w kwestii rozróżnienia dwóch Janów
Karnkowskich: Jana Polaka Karnkowskiego h. Junosza (starosty księstwa głogowskiego, kasztelana
lędzkiego, potem gnieźnieńskiego, wreszcie starosty — tenutariusza międzyrzeckiego) i Jana
Karnkowskiego z Gnojna h. Junosza (skarbnika inowrocławskiego 8 III 1485–7 VI 1485, później
chorążego bydgoskiego 1 IV 1486–22 V 1498, zm. przed 4 III 1504), który miał syna Feliksa.
Inaczej Antoni Gąsiorowski, który funkcje te przypisuje Janowi Polakowi Karnkowskiemu,
także Danuta Quirini Popławska.
Jan Rozdrażewski h. Doliwa
12 IX 1497 r., w obozie w pobliżu dworu Hadir (13 X 1497 r. w obozie w pobliżu miasta
Suczawy) otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:
— oprawy Heleny Nowomiejskiej części w Nowym Mieście i we wsi Klęka, Komorze i Chromiec
w powiatach pyzdrskim i gostyńskim z powodu nieobecności i nieobesłania wyprawy
wojennej;
— części dziedzicznych w Nowym Mieście i we wsiach Klęka, Komorze i Chromiec w pow. pyzdrskim,
z powodu nieobecności na wyprawie wojennej braci z Nowego Miasta Macieja, Łukasza,
Stanisława, Jana i Jakuba;
— Małgorzaty, czyli Masi Marszowskiej, żony Joszka, mieszczanina poznańskiego w Nowym
Mieście i we wsiach Klęka, Chromiec i Boguszyn w powiatach pyzdrskim i kościańskim.
Kasztelan kamieński przed 15 VI 1519–10 VIII 1527, potem międzyrzecki 10 VIII 1527–
przed 1 III 1528. Zmarł przed tą ostatnią datą na Węgrzech.
Jan pisał się z Rozdrażewa, miasta pozostającego w dziedzictwie rodzinnym. Jan Rozdrażewski
to syn Jana, tenutariusza Bolesławca w ziemi wieluńskiej, i Elżbiety, a brat Hieronima (też brał
udział w wyprawie mołdawskiej) i Anny, żony Marcina Krotoskiego (od 1495 r.). Dwukrotnie
żonaty: 1. przed 1486 r. z Jadwigą (bliżej nieznaną, tego roku ojciec sprzedał mu 1/3 swoich
części w Nowym Mieście nad Wartą; jest to pierwsza wzmianka o Janie w źródłach); 2. przed
1504 r. z Małgorzatą Śmigielską (zm. ok 1527 r., dziedziczką części spadku po kasztelanie krakowskim
Janie z Czyżowa i także części znacznych dóbr w Opoczyńskiem po babce Zuzannie
z Gowarczowa), córką Andrzeja ze Śmigla h. Łodzia, wdową po marszałku nadwornym koronnym
Rafale Leszczyńskim. Miał z nią trzech synów: Hieronima, Stanisława i Wacława, którzy w 1533 r. dokonali podziału majątku. Częściowo partycypował w nim także pasierb Jana Rafał
Leszczyński. Majątek Jana tworzyło miasto Rozdrażew i Trzemeszno oraz wsie w pow. pyzdrskim,
kościańskim, jak również dobra wniesione przez żonę — część miasta Śmigla i kilka wsi.
Jan Rozdrażewski był zwolennikiem polityki antyhabsburskiej i przymierza Polski i Węgier,
służył na królewskim dworze Jana Zapolyi po maju 1526 r.
Mikołaj Spławski h. Leliwa
12 IX 1497 r., w obozie w pobliżu dworu Hadir, otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:Jana Taczalskiego w Taczałach, Kamionkach, Gąsiorowie w pow. pyzdrskim i zastaw we wsi Januszowo.Później dworzanin królewski za panowania Aleksandra Jagiellończyka349; jako zmarły wymienionyw 1534 r.
Spławscy wywodzili się od Granowskich h. Leliwa, z których ojciec Mikołaja, także Mikołaj,
zaczął pisać się ze Spławia (pod Poznaniem, obecnie w granicach miasta). Matką Mikołaja
była Barbara. Braćmi zaś: Piotr (zm. po 1555 r. bezpotomnie, nie pełnił żadnego urzędu), Wincenty
(zm. w 1529 r., dworzanin króla Aleksandra Jagiellończyka, podwojewodzi poznański, mąż
Elżbiety Łeknieńskiej), Jakub (zm. ok. 1538 r., dworzanin króla Aleksandra Jagiellończyka, burgrabia
kcyński, podsędek kaliski, dwukrotnie żonaty, drugą jego żoną była Katarzyna Mrowińska)
i Jan (zm. w 1539 r., podwojewodzi kaliski, sędzia ziemski poznański, żoną jego była Barbara
Rokitnicka z Mileszynej Górki). Miał dwie siostry: Katarzynę i Annę. Drugą żoną Mikołaja była
Anna Dłużyńska (w 1514 r. oprawił jej posag i wiano na Szczepankowie i spodziewanych dobrach,
które miał otrzymać po śmierci matki i podziale z braćmi). Jego dzieci: dwie córki Dorota
i Anna Małgorzata oraz jeden syn — również Mikołaj (stolnik poznański od 1568 r., w 1531 r.
ożeniony z Anną Miaskowską, potem w 1539 r. z Barbarą Rossnowską)351.
Mikołaj i jego bracia posiadali prawo patronatu altarii Św. Marcina w katedrze poznańskiej,
z nimi też dziedziczył w Spławiu, Szczepankowie, Żernikach i Kobylepolu. Podział majątku po
ojcu nastąpił w 1493 r. Anna Dłużyńska wniosła mu wsie: Wyskoć, Darnowa, Spytkówki, Lubosz,
Wojnowice, Śmiechowo i część Rusinowa w pow. kościańskim.
Dodajmy, że miejscowość Spławie istnieje także koło Śmigla, gdzie również występuje Mikołaj
Spławski, jednak i tu nie ma wzmianki na temat nadania z 1497 r. Jest jeszcze miejscowść Spławie
w pobliżu Pyzdr i Konina, ale w woj. kaliskim (poza Słownikiem). Wiktor Wittyg wymienia
Macieja Spławskiego h. Poraj, dzierżawcę wsi Sarbinowo w woj. Poznańskim.
Sędziwój z Czarnkowa h. Nałęcz, wojewoda kaliski
12 IX 1497 r., w obozie w pobliżu dworu Hadir (16 X 1497 r. w obozie w pobliżu miasta
Suczawy), otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:
— Jana Smoszewskiego w Smoszewie, Parzyszu, Nadborowie i Podolinie, Jana Dąbrowskiego
w Dąbrowie, Zuzołach i Komorowie w pow. kcyńskim, a także wymienionego Jana Smoszewskiego
w mieście Skoki w pow. gnieźnieńskim;
— Małgorzaty i Anny, córek zmarłego Mikołaja Kiszewskiego w mieście Ryczywół, Kiszewie,
Kiszewku i Krężołach w pow. poznańskim oraz w Gorzeniu w pow. bydgoskim.
— Katarzyny, wdowy po zmarłym Janie Jabłkowskim w Mieleszynie, także zastawu w królewskiej
wsi Międzychód, jej dóbr oprawnych w Bliżycach i Myszkach, działu dziedzicznego
w Modliszewie, również dóbr oprawnych Jadwigi, wdowy po Macieju Mileskim, w Mieleszynie
i Elżbiety, wdowy po Krystynie Szreńskim, w mieście Kleczewie i wsiach do tego miasta
należących, także braci Jana i Andrzeja z Piotrowic i Jana w tychże Piotrowicach, w Babinie
i w Ciosnej w pow. gnieźnieńskim404.
Kasztelan santocki 19 V 1467–12 X 1486, gnieźnieński 23 I 1487–2 X 1494, wojewoda kaliski
27 X 1494–30 IV 1499 r., wojewoda poznański 5 V 1499–18 V 1500. Zm. przed 1 X 1500 r.
Sędziwój pisał się z Czarnkowa, miasteczka w woj. poznańskim. Ojcem jego był Jan z Czarnkowa,
podkomorzy poznański, kasztelan gnieźnieński, starosta nakielski, matką Jadwiga (z Tęczyna?).
Sędziwój miał dwie siostry: Piotruszę, zamężną za Stanisławem Rankczyńskim, i Krystynę,
żonę Zawiszy Wrzesieńskiego. Czterokrotnie wstępował w związek małżeński: 1. z córką Jana Tęczyńskiego
h. Topór, wojewody krakowskiego, zm. przed 1458 r.; 2. w 1458 r. z Zofią, córką Ścibora
z Ponieca h. Ostoja, podkomorzego poznańskiego; 3. w 1465 z Dobrochną, córką Mikołaja
Kościeleckiego h. Ogon, wojewody brzeskiego; 4. w 1497 r. z Katarzyną Kretkowską, córką
Andrzeja Kretkowskiego h. Dołęga, wojewody inowrocławskiego (w tym roku zapis oprawny407).
Dzieci: z Zofii — synowie: Jan (przedślubny) i Mikołaj oraz córka Anna, żona Piotra Działyńskiego
h. Ogon, kasztelana słońskiego; z Dobrochny: synowie Maciej i Sędziwój oraz córki
Katarzyna, żona Macieja Borka Gostyńskiego, i Dobrochna.
Majątek: dobra skupione wokół miasteczka Czarnkowa i Szubina, także miasteczko Czołpa,
w sumie ponad dwadzieścia wsi. Do 1494 r. w jego posiadaniu była królewska wieś Modrze.
Zdecydowany zwolennik króla Jana Olbrachta. Uczestniczył w jego koronacji w 1492 r. w Krakowie.
W czasie wyprawy potwierdził zapis 5000 dukatów tytułem posagu, oprawy i darowizny na
zamku w Czarnkowie i dobrach okolicznych swojej czwartej żonie Katarzynie Kretkowskiej, o który
to zapis po śmierci Sędziwoja toczyły się spory. Należy wspomnieć o jego roli w czasie wyprawy
mołdawskiej. Sędziwój Czarnkowski poprowadził na wyprawę mołdawską pospolite ruszenie województwa
kaliskiego. On też był organizatorem sądu obozowego i założycielem regestrów żołnierzy uczestniczących i nieuczestniczących w wyprawie, ich zwolnień i zastępstw. Lista ta stworzyła możliwość
do sporządzenia aktów konfiskat majątków szlachty, która nie dopełniła obowiązku pospolitego
ruszenia. Krzysztof Góźdź–Roszkowski podaje, że ich podstawą były denuncjacje.
Wincenty Czacki h. Świnka, łożniczy
12 IX 1497 r., w obozie w pobliżu dworu Hadir, otrzymał prawo do skonfiskowanych dóbr:
— Mikołaja i Szymona Łobeskich, kanonika poznańskiego Mikołaja Czackiego w Czaczu,
Glińsku, Brońsku i Robaczynie, także sołectwo w Wirzence w powiatach pyzdrskim i kościańskim.
Wincenty Czacki pisał się od dóbr dziedzicznych w Czaczu w pow. kościańskim (pod samym
Kościanem). Był synem Piotra, bratem Jana i Mikołaja (kanonik poznański). W 1487 r. ożenił
się z Apolonią Bieczyńską, tego roku jako dziedzic w Jeżewie zapisał jej po 200 grzywien posagu
i wiana na połowie swych części z działów z braćmi. Jego jedyną prawdopodobnie córką była
Dorota, która przed 1502 r. wyszła za mąż za Piotra Błożejewskiego, dziedzica Błożejewa, Nowca
i Chojna, dla którego była drugą żoną (pierwszą była Katarzyna).
Był współdziedzicem w Czaczu, Glińsku, Brońsku, Jeżewie, Wycisłowie, Robaczynie i Jeligowie,
współpatronem kościoła parafialnego p.w. Wszystkich Świętych w Jeżewie. W niedziale
z braćmi pozostawał do 1489 r. Tego roku Wincenty kupił od Barbary z Czacza, żony Jana
Ciołka z Piotrowa (k. Poznania) części w Jeżewie i Wycisłowie należne jej po ojcu. W tym samym
roku kupił wieś Brześnicę od Wojciecha Godurowskiego i jego siostry Beaty (sprzedał w 1496 r.
Błażejowi niegdyś Zaleskiemu). W 1496 r. ponowił zapis posagu i wiana żonie na połowie Jeżewa.
W 1510 r. w Jeżewie istniały dwa folwarki: Macieja i Wojciecha oraz Wincentego Czackiego,
który posiadał tam 31 łana osiadłego i 61 łana pustego, karczmę i młyn o jednym kole, we wsi
znajdowały się stawy i lasy. Nie starał się o dobra nadane w 1497 r. przed sądem komisarskim.
A. Boniecki podaje, że 24 XII 1545 r. Czaccy otrzymali od cesarza Karola V tytuł hrabiowski,
ale wśród przedstawicieli rodu nie wspomina Wincentego.
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
