Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Właśnie skończyłem przeglądanie strony

http://www.archiwum.koszalin.opoka.org.pl/Ksiegi.htm

Nie znalazłem wprawdzie interesujących mnie dokumentów, ale "odkryłem" że w tym Archiwum są księgi metrykalne z Piły, Trzcianki i kilku innych miejscowości raczej związanych z Wielkopolską niż Rejencją Koszalińską.
Może akurat ktoś tego poszukuje......

_________________
Bogusław.

Nie powinno to nikogo dziwić. Istniejąca kiedyś Pilska Administratura Apostolska to w dużej mierze dzisiejsza Diecezja Koszalińsko-Kołobrzeska.

_________________
Pozdrawiam
Maria Jaś

W czasach, kiedy mieszkałem w okolicach Trzcianki "moja" parafia dwukrotnie zmieniała przynależność diecezjalną :
- Diecezja Gorzowska - JE ks. bp W Pluta
- Archidiecezja Poznańska - JE ks. abp dr. J. Stroba, którego zresztą miałem okazje poznać osobiście.

_________________
Bogusław.

Do Archidiecezji Poznańskiej Trzcianka należała do lat 1920-tych, później już nigdy. Musiało Ci się Bogusławie pomylić, zapewne w związku z tym, że późniejszy abp metropolita poznański J. Stroba był (oczywiście w innym czasie) biskupem pomocniczym gorzowskim, i w tej roli zapewne bywał w Trzciance.

Pozdrawiam,
Łukasz

No cóż - może masz rację. Ja z powiatu trzcianeckiego wyjechałem w 1962 r. będąc już uczniem szkoły średniej. W tym wieku nie bardzo jeszcze się można zorientować gdzie co jest przynależne organizacyjnie.
I być może - abp Stroba był biskupem pomocniczym diec. gorzowskiej - przyjmuję to do wiadomości.
Natomiast już później zapamiętałem Go jako metropolitę poznańskiego, właśnie z uwagi na to że wizytując wcześniej naszą parafię miałem okazję do bliskiego z Nim kontaktu i bezpośredniej rozmowy.....

_________________
Bogusław.

Arcybiskup Jerzy Stroba został metropolitą poznańskim 7 października 1978. Ciekawostką jest, że był JEDYNYM metropolitą mianowanym przez Papieża Jana Pawła I. Wcześniej był biskupem Szczecińsko-Kamieńskim (od 1972 - wtedy to powstają nowe diecezje: Szczecińsko-Kamieńska na terenach istniejącej kiedyś Diecezji Kamieńskiej oraz Koszalińsko-Kołobrzeska na terenach jednej z najstarszych {jedyną starszą jest powstała w 968 roku Archidiecezja Poznańska} polskich diecezji, powstałej w roku 1000 Diecezji Kołobrzeskiej) a jeszcze wcześniej biskupem pomocniczym w Gorzowie, w czasach kiedy Diecezja (a ściślej rzecz biorąc Administratura Apostolska - status diecezji uzyskała również w roku 1972) w Gorzowie obejmowała północną i północno-zachodnią część ziem odzyskanych - w tym wcześniejszą Administraturę Pilską.

_________________
Pozdrawiam
Maria Jaś

To jeszcze dodam dla ścisłości, że mimo swego prymatu chronologicznego DIECEZJA poznańska Archidiecezją została dopiero w roku 1821 (i to w unii personalnej z istniejącą od roku 1000 archidiecezją gnieźnieńską. Samodzielną archidiecezję z własnym metropolitą ma zaś Poznań dopiero od roku...1946.

Ale nic to, i tak w naszym mieście jest PRIMA SEDES EPISCOPORUM POLONIAE jak głosi dumny napis na głównym portalu Katedry.

Pozdrawiam,
Łukasz

Co do jednego, masz rację: Archidiecezja Poznańska miała tytuł diecezji do 16.07.1821 (wtedy to Papież Pius VII wyniósł katedrę poznańską do godności katedry METROPOLITALNEJ). Była jednak od samego początku (czyli od roku 968) samodzielną jednostką terytorialną, nie podlegającą ŻADNEMU metropolicie (choć biskupi w Magdeburgu chcieli ją sobie podporządkować), lecz bezpośrednio Stolicy Apostolskiej. Natomiast od roku 1821 była samodzielną metropolią, a rządzący nią metropolita był ARCYBISKUPEM POZNAŃSKIM I GNIEŹNIEŃSKIM, a nie jak to podają niektórzy arcybiskupem poznańsko-gnieźnieńskim. Potwierdzenie statusu archidiecezji oraz metropolii po zawieszeniu unii personalnej uzyskał arcybiskup Antoni Baraniak - Papież Paweł VI pismem z dnia 28 listopada 1972 potwiedził dla Archidiecezji Poanańskiej tytuł "Metropolitalna".

_________________
Pozdrawiam
Maria Jaś

Na początku tak, ale później podlegała przecież metropolii gnieźnieńskiej?

Łukasz

Przypuszczaline w roku 1124 podporządkowano biskupstwo poznańskie metropolii gnieźnieńskiej, ale od 1821 jest bez wątpienia samodzielną metropolią.

_________________
Pozdrawiam
Maria Jaś

Diecezja poznańska wchodziła w skład metropolii gnieźnieńskiej.
Dyskusyjna jest jedynie data włączenia jej do tejże metropoli. Generalnie zakłada się po 1075 r. Jeszcze wówczas diecezja była egzempowana.
Na mocy bulli De salute animarum z 1821 r. biskupstwo poznańskie zostało podniesione do rangi arcybiskupstwa oraz połączone unią personalną z arcybiskupstwem gnieźnieńskim na zasadzie równorzędności.
I tu słuszna uwaga, że byli to arcybiskupi gnieźnieńscy i poznańscy a nie gnieźnieńsko-poznańscy jak chcą nawet wielce uczeni historycy polscy.

Co do powiatu nadnoteckiego (Trzcianka)
Po określeniu zachodniej granicy Polski traktatem wersalskim północne cześci powiatów chodzieskiego (Piła), czarnkowskiego (Trzcianka), wieleńskiego (Wieleń Północny, Krzyż), powiat skwierzyński, część międzyrzeckiego (Międzyrzecz), babimojskiego (Babimost), wschowskiego (Wschowa) należące uprzednio do Prowicnji Poznańskiej i powiat Wałcz z Prus Zachodnich a należące do archidiecezji poznańskiej pozostały po niemieckiiej stronie granicy.

W 1920 r. abp E. Dalbor dla tych ziemi archidiecezji (dekanat wałecki, część pszczewskiego, wschowskiego, nowoutworzonego pilskiego i części babimojskiego) utworzył Delegaturę Arcybiskupią w Tucznie. Nadal parafie tych ziem należały do archidiecezji poznańskiej.

W 1923 r. delgaturę arcybiskupią w Tucznie papież Pius XI podniósł do rangi Administratury Apostolskiej (objeła także swym zasięgiem parafie diecezji chełmińskiej pozostałe przy Niemczech). Arcybiskup poznański stracił tym samym jurysdykcję na omawianym terenie, choć kanonicznie nadal stanowił on część archidecezji poznańskiej.

Na mocy bulli Vixdum Poloniae unitas z 1925 r. tereny uprzednio należące do delegatury arcybiskupiej w Tucznie zostały odłączone od archidiecezji poznańskiej. W 1926 r. nazwę Administratury Apostolskiej w Tucznie zmieniono na Administrację Apostolską w Pile. W 1929 r. podniesiono ją do rangi Wolnej Prałatury podległej bezpośrednio Stolicy Apostolskiej.

Po II wojnie światowej z terenów Wolnej Prałatury Pilskiej, części archidiecezji wrocławskiej, berlińskiej utworzono Administracją Apostolską Kamieńską, Lubuską i Prałatury Pilskiej z siedzibą w Gorzowie Wlkp. (Tutaj biskupem sufraganem był Jerzy Stroba).
W 1972 r. z terenów tejże wielkiej Administratury powstały trzy nowe diecezje: gorzowska, szczecińsko-kamieńska i koszalińsko-kołobrzeska.
Tereny administratury wchodzące w skład wojewodztwa poznańskiego (powiat Trzcianka i miasto Piła) weszły do diecezji gorzowskiej. Wałcz, włączony został do diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.
W 1992 r. na mocy bulli Totus Tuus Poloniae Populus dekanat trzcianecki i pilski przeszły do diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.

Tak więc parafie zanoteckie dawniej należące do archidiecezji poznańskiej, później prałatury pilskiej, potem częściowo diecezji gorzowskiej dziś należą do diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej - stąd w archiwum tej diecezji księgi metrykalne tych parafii - po zabraniu ich z poszczególnych kancelarii parafialnych. (np. Tczianka)

Bez wątpienia Sebastian, jeśli chodzi o sprawy admibnistracyjno-terytorialne może być autorytetem. Podając rok 1124 jako datę włączenia diecezji poznańskiej do metropolii gnieźnieńskiej oparłam sie na "Roczniku Archidiecezji Poznańskiej 1980". Być może prawidłową datą jest rok 1075. Nie mnie oceniać, która interpretacja jest właściwa.

_________________
Pozdrawiam
Maria Jaś

Dzięki.
Tylko proszę czytać dokładnie.
napisałem: po 1075 r.
rok 1124 jest też na pewno po 1075 r.
Pozdrawiam!

Masz 100% racji. Z Twojego postu wynika, że w 1075 r. Diecezja Poznańska NIE PODLEGAŁA metropolii Gnieźnieńskiej, a nie że w tymże roku została jej podporządkowana. Ciekawe, czy istnieją gdzieś (niekoniecznie znane) dokumenty pozwalające na dokładne ustalenie prawdziwej daty!

_________________
Pozdrawiam
Maria Jaś

Nie sądzę.
Sprawa już była przez wielu historyków "maglowana".

Zakłada się przedział po 1075 r. a do 1124 r. dlatego że:
- w 1075 papież Grzegorz VII w liście do Bolesława Śmiałego zarzucał iż niektórzy biskupi pozostając poza metropolią konsekrują się gdzie chcą (zakładamy że chodzi o biskupów poznańskich).
- w 1124 r. powstało biskupstwo w Płocku i to z tym biskupstwem biskupstwo poznańskie rywalizowało o kanoniczną precedencję w metropolii (precedecja biskupstw: Gniezno, Kraków, Wrocław, Włocławek i... dopiero Poznań, potem Płock).

Znanych dokumentów nie ma, ale może gdzieś w jakiejś okładce albo innym dziwnym miejscu ...

_________________
Pozdrawiam
Maria Jaś

Nie wiecie Panowie, czy można gdzieś znaleźć, przetłumaczony na polski tekst listu Grzegorza VII do Bolesława Ś.?
Pozdrawiam
Jacek

Mili forowicze!!!
Przecież ja tylko podałem krótka informację dla szperaczy po księgach metrykalnych!
Tylko taki miałem zamiar.
A tu - jak pięknie rozwinął sie temat, jak wiele w poszczególnych postach ciekawych informacji.
Śledzę ten wątek z kilku powodów:
- urodziłem sie w Trzciance, w powiecie wówczas trzcianeckim mieszkałem do 16 roku życia. Tam też bp. dr. J. Stroba udzielił mi sakramentu bierzmowania oraz w tym samym dniu, podczas tej wizytacji mojej ówczesnej parafii wręczył mi Złotą Odznakę Ministranta, jedyną podczas tej wizyty, co było właśnie powodem mojej krótkiej z JE rozmowy.
- miejscowość w której obecnie mieszkam należała do diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej od chwili jej powstania; obecnie przynależna do diecezji pelplińskiej.
Mam nadzieję że jeszcze kilka ciekawych informacji w tym temacie sie pojawi....

_________________
Bogusław.