Od wielu lat zajmuję się Mittelstaedt'ami i rodzinami z nimi spokrewnionymi. Dąmbscy, Steinbornowie, Grabscy, i wiele innych, gdyż rodzina ta była bardzo rozrośnięta. Jak głosi legenda, która występuję we wszystkich gałęziach, rodzina wywodzi swoje korzenie ze Szwecji. ktoś kiedyś podobno, widział w Archiwum w Szwdcji jakieś dokumenty na ten temat. W Polsce w chwili obecnej nazwisko występuję w różnych pisowniach, począwszy od typowo niemieckiej, do polskiej, występuje również pisownia niemiecka z błedem, lub skrócona, zamiast ae, jest a, e, zamiast dwóch t, występuje jedno, rónież końcówka występuje w formie d, lub t. Niektórzy członkowie rodziny noszą czysto polskie nazwiska, jest to związane z "urzędowym nakazem odniemczana" piswoni nazwiska.
Jako ciekawostka, wstę do Kroniki rodzinnej.
Kronika Rodziny Mittelstaedt 1800 - 1950
Spisana przez Zbigniewa Mittelstaedta,
syna Stanisława Michała i Heleny Szawelskiej.*
I. Ogólne dane co do roku:
W hymnie do słońca mówi św. Franciszek z Asyżu:
„Pochwalony bądź Panie!
Osobliwie i tą czarną siostrzyczkę śmiercią, jejże nie ujdzie ni żaden człek żyjący!
Amen.
Ale nom omnis moriar!
Nie wszystko zamiera!
Pamięć zawsze zostanie po miłych serdecznych członkach rodziny.
Chociaż: Die Toten reiten schnelle!
Jak Prędko zapomina się zmarłych!
Kronika ta spisana jest w tym celu, aby zagrodzić temu zupełnemu zapomnieniu. Przepisałem ją na podstawie zapisków ostatecznie w roku 1958.
Starałem trzymać się zasady: de mortis aut bene aut nihil, ale ponieważ cnota krytyki się nie boi pisałem szczerą prawdę. Ludzie są tylko ludźmi!
Piszę Kronikę rodu Mittelstaedtów za czas 1800 do 1950, (i ich pokrewnych rodzin) muszę się zając pochodzeniem rodu Mittelstaedtów.
Niemiecki historyk Siebmacher pisze w swoim dziele o heraldyce przy nazwisku Mittelstaedt, „ein sehr alte name”.
König. Preuss. Heroldsamt w Berlinie podało mi swego czasu: „Das altadelize Geschlecht deren von Mittelstaedt stammen der Tradition gemass aus Schweden und führen den Beinamen Ährenstjerna - Hornclove.
Według moich danych w Szwecji wymarł ten ród już w XVII stuleciu, Aehrenstjerna pisano czasami Oehrenstjerna.
Siebmacher podaje jako pierwotny herb rodu Mittelstaedt:
Tarcza podzielona na trzy pola:
U góry trzy złote kłosy
W środku trzy róże
Na dole bazyliszek.
Nad tarczą w koronie szlacheckiej trzy złote kłosy.
Dzisiaj używają Mittelstaedt’ci następujący herb:
Tarcza podzielona na cztery pola:
W pierwszym i czwartym zielonym polu 3 złote kłosy na złotym pagórku,
W drugim i trzecim srebrny kieł dzika lub srebrna myśliwska trąbka.
Nad tarczą w koronie szlacheckiej, trzy złote kłosy, jak na tarczy…
Zatem dominującym na obu tarczach są owe trzy kłosy.
Jak mnie poinformował swego czasu coś około roku 1930 znawca od heraldyki niejaki Czapla z Inowrocławia, przesyłając mi zdjęcia fotograficzne znajdował się pierwszy herb (z różami i kłosami) na witrażach zamku Krzyżackiego w Malborku. Nie miałem dotychczas czasu i możliwości przeprowadzić badania, który z dygnitarzy Zakonu Krzyżackiego używał tego herbu, przyczem trzeba zaznaczyć, że u germańców każda rodzina miała swój oddzielny herb, nie pieczętowała się wspólnym jak u Polaków.
Tenże herb (odmiana druga: 3 kłosy i dwa rogi) został potwierdzony w Szwecji Jerzemu Albrichtowi Mittelstaedt na połowie XVII stulecia i nazwano rzekomo go „Hornklov” od jego majętności tej nazwy w Szwecji.
Siebmacher strona 18, Alges………… Adel.
Mittelstädt: Dieses Adelsgeschlecht, dessen, ursprunng und Heimath noch zu untersuchen ist, besass schon zu Aufange des 18 Jahrh. ein Gut in Pommern und hat mehrfach im Preuss. Heere gedient, so Johann Adam v Mittelstaedt, Preuss Major, der sich auf dem Rittergute Maschken im Kr. Ragnitz aus Issing machrte, wo im zwei Söhne Johann Friedrich Wilhelm und Johann Andreas Wilhelm von Mittelstaedt 1769 und 1770 geboren wurden. Ihr Vater hatte als Capitain bei war 1767 als Major dimittirt worden. Den Grundbesitz hürte indess hald auf.
Schild: Mit 3 Rosen nebeneinander belegter Querbalken, darüber 3 Kornähren nebeneinander unten ein Drache.
Helm: Wachsender Greif (oder der Drache).
Decken: ?
Uruski tom XI strona 137.
Mittelstädt v. Mittelstaedt h. Mittelstädt
Herb podług Ladebura - na tarczy belka poprzeczna, na niej trzy róże, nad nią trzy kłosy, pod nią smok.
Rodzina niemiecko-brandenburska, już w XVII stoleciu osiedlona w Wielkopolsce i Prusach Zachodnich; zamożna i dość rozrodzona. Michał z żoną N. Bitter, posesorowie sołectwa we wsi Rozwałd 1766 r. (Kancl.). Michał, viceregent piotrkowski 1782 r., miał syna Karola-Daniela, po którym synowie? (syn): 1) Fryderyk-Oswald z Albertyny Wehrówny pozostawił syna Ludwika, wylegitymowany w Królestwie 1856 r. z synem Alfredem , urodzonym z Agnieszki Kuntze . Władysław żonaty z Bernardą Kalksteinówną 1825 r. Jan, dziedzic dóbr Dąbrówka w Wielkim Księstwie Poznańskim 1846 r., Józefa, żona Jana Dąmbskiego 1850 r. Aleksander, dóbr Łuszczew, Jan, dóbr Dąbie, i Seweryn, dóbr Różyce 1858 r. w Królestwie dziedzice.
Archiwum Poznań, Księgi Namiestn. III fol 22. Mittelstaedt Jan, dziedzic Kołudy zapisany pod Nr 70 na liście obywateli stanu szlacheckiego powiatu inowrocławskiego, departamentu bydgoskiego w dniu 12 lipca 1815 r.
Należał on do familii Mittelstaedtów, istniejącej w XVII stuleciu w Szwecji.
-------------------------------
Swego czasu pisałem do Heraldiksamt - w Sztokholmie do Szwecji w sprawie rodu: Aehrenstjerna - Hornclove - Mittelstaedt. Odpisał mi bardzo grzecznie hr. Lovenkampf, kierownik Heraldiksamt. Z odpowiedzi wynikało, że szlachecka rodzina Oehrenstjerna - Hornclove wymarła coś około roku 1685 w samej Szwecji. Utrzymała się tylko gałązka na Pomorzu Szczecińskim, które to Pomorze po śmierci Bogusława XIV, Księcia Szczecińskiego od roku 1640 do 1720 należało do Szwecji.
Pisownia Oehrenstjerna przypomina mi fakt, że na witrażach zamku Krzyżackiego w Malborku znajdował się herb Mittelstaedtów. W każdym razie dotyczyć mógł tylko któregoś z dygnitarzy zakonu. Podobieństwo nazwiska przypomina mi wielkiego mistrza Zakonu (1254-1257) Papo von Oehrstjerna . Ów Papon był poprzednio Landmeister von Thorn, i zasłużył się przy założeniu kaplicy, (gdzie Kościół P. Marji), zgadzało by się to z powiedzeniem historyka Siebmacher „ein sehr altes Name”.
Zaznaczyć chcę, że w Anglii egzystuje rodzina Willong?? a. d. Hause der Louis Middleton (Gotha Heft, str. 366), pozatem Huf Kalendar Justus - Perthes - Gotha rok 1923 podaje na stronie 500: H?? Winifred Marg Fitzlau - Hovward (aus dem Hause der Duke’s von Norfolk, Londyn 27 VI 1861 wyszła zamąż Brompton 30 X 1888 za William Wilfred Middleton (Stuart Lodge, Malven Wells). Należy poprowadzić badania co do: 1) Papona Oehrstjerna, 2) Middletonów.
Szczegóły dotyczące rodziny Mittelstaedtów podane przez Kajetana hr. Dąmbskiego: Georg (Jerzy) Mittelstaedt był komisarzem wojennym szwedzkim za czasów Króla Karola Gustawa, a listy jego z lat 1655-1657 do tegoż Monarchy, datowane z Będzina i Krakowa przechowują się w Archiwum Państwowym w Sztokholmie.
Ridderhuset - Heroldja Szwedzka.
Był to ten sam Jerzy - Albricht Mittelstaedt, który otrzymał zmianę herbu z nazwą Hornklow.
Tenże sam Mittelstaedt został uwieczniony w zapiskach mieszczanina Krakowskiego Markiewicza . Zapiski te zużył, historyk Polski, Dr L. Kubala w swoich szkicach historycznych. Na stronie 300 (tychże szkiców, serja II, Wydanie IV W-wa, Nakł. Gebethner i Wolff r 1901) pisze Kubala:
„Zapiski historyczne (owego mieszczanina Markiewicza z Krakowa) zaczynają się dopiero od czasu najazdu szwedzkiego. W domu jego stał komisarz wojenny Króla szwedzkiego, Mittelstaedt, który wiele krwi napsuł Markiewiczowi. „Pan Komisarz ciągle dysputował z uszczypliwymi bluźnierstwami o Matce Boskiej, czegom się przez półtora roku z wielką gorzkością nasłuchał, tak żem nigdy przy stole kawałka nie zjadł, który by się na zdrowie obrócił”.
Mittelstaedt odjeżdżając zostawił w długu Markiewiczowi swoją bibliotekę. Znajdował się tam: Arystoteles, Seneka, Plutarch, Liviusz, Cycero, Tucydydes, Dekretalia Prod. Justitia juris canon, Specuum Saxonum, Hist. Sacri ordinis, dalej: Kromer, Długosz, Przywileje Pruskie, Res gastae epp. plocen itd. Tyle Kubala. Z tego widać, że ówże Mittelstaedt był to człowiek uczony. Ciekawem jednak jest sposób, w jaki doszedł ów bibliofil do tylu książek w czasie wojennym.
Kajetan Hr. Dąmbski podaje dalej: że tenże Jerzy Albricht Mittelstaedt pozostał w Polsce i osiedlił się w powiecie Łobżenickim, w Województwie Pomorskim i tu ożenił się z Kalksteinówną. Z Pomorza przenieśli się ich potomkowie w różne okolice naszego Kraju. Nie mają oni nic wspólnego z drugą familją Mittelstaedt pochodzenia niemieckiego z Nadrenji.
Według: Ladebur: Adelslexikon Bd. II, str. 111. W roku 1705 posiadali nasi Mittelstaedt’ci jako rodowita szlachta dobra Katzkow na Pomorzu pow. Schivelkein , Meszki (Meschken) w Prusach pow. Ragnitz i w roku 1751 Nasenheide pow. Niederbarnim. Jeden z tych Mittelstaedtów był majorem we Wojsku Fryderyka Wielkiego, 1742 (regiment Calk bei Magdeburg).
Według: Archiwum w Poznaniu, księgi Namiestnika III, fol. 22. Mittelstaedt Jan dziedzic Kołudy powiat Inowrocław został zapisany pod Nr 70 na liście obywateli stanu szlacheckiego powiatu inowrocławskiego, departamentu bydgoskiego, w dniu 12 lipca 1815. Należał on do familji Mittelstaedt z pochodzenia szwedzkiego (Jest to nasz pradziadek).
Pozatem szlachectwo rodziny Mittelstaedt zostało potwierdzone:
Według Adelslexikon Max. Ferd. Gvitzer str 73 w roku 1703 i potem w roku 15 V 1806 w Prusach,
Edwardowi Mittelstaedtowi, synowi Michała z Kunowa a bratu Julian M. Dnia 14/26 VIII 1864 przez Heroldję Król. Polskiego: Protokóły Rady Stanu 1871-67 nr 12 fol 1.2.,
Dalej w Kongresówce dnia 8 XI 1893 przez Gubernatora Kaliskiego stosownie do reskryptu Min. Spraw Wewn. z Petersburga, Herb Mittelstaedt na tym rosyjskim dyplomie, wydanym za Nr 58/8919 na imię Henryka Mittelstaedta syna Aleksandra a wnuka Jana, właściciela Kołudy.
Gdyby ktoś chciał chętnie wynienię się informacjami.[/img]
|